به‌گزارش خبر حرفه ای از ایسنا، صنعت برق ایران سال‌هاست با ناترازی اقتصادی عمیقی دست‌وپنجه نرم می‌کند؛ ناترازی‌ای که به گفته کارشناسان، اکنون به مرحله هشدار رسیده است.
برق در ایران با قیمتی به مشترکان خانگی عرضه میشود که فاصله زیادی با بهای تمام‌شده دارد. به طور میانگین، هر کیلووات‌ساعت برق در کشور حدود ۲ هزار تومان هزینه دارد و این در حالی است که از خانوارها تنها ۱۵۷ تومان دریافت میشود؛ یعنی کمتر از ۸ درصد قیمت واقعی. نتیجه این سیاست، چیزی جز خالی ماندن دست صنعت برای سرمایه‌گذاری در توسعه و نوسازی زیرساخت‌ها نیست. گفته میشود در دهه‌های اخیر، صنعت برق نزدیک به ۳ هزار میلیارد تومان از درآمدهای بالقوه‌اش را از دست داده است.
از سوی دیگر، ایران یکی از بالاترین نرخ‌های مصرف انرژی در دنیا را دارد. نه‌تنها صنایع انرژی‌بر با راندمانی پایین‌تر از متوسط جهانی فعالیت می‌کنند، بلکه مصرف خانگی نیز از بسیاری از کشورهای هم‌سطح فراتر رفته است. برای مثال، سرانه مصرف برق خانوار ایرانی دو برابر کشورهای اروپایی همچون ترکیه و اسپانیا گزارش شده است؛ مصرفی که بخش قابل توجهی از آن صرف سامانه‌های سرمایشی در فصل گرم میشود. تنها کولرهای گازی، سالانه ۲۵۰۰ مگاوات به تقاضای برق کشور می‌افزایند؛ عددی معادل کل مصرف برخی کشورها.
همه این‌ها در حالی رخ می‌دهد که طبق گفته‌های مصطفی رجبی مشهدی، حدود ۷۵ درصد مردم، ماهانه کمتر از ۵۰ هزار تومان بابت قبض برق پرداخت می‌کنند؛ رقمی که بیش از نیمی از آن اصلاً به صنعت برق نمی‌رسد و صرف عوارض، بیمه، و سایر هزینه‌ها میشود. تنها درصدی اندک از مشترکان پرمصرف هستند که قبض‌های سنگین‌تری دریافت می‌کنند. آن دسته از مشترکانی که بالاتر از الگوی فصلی منطقه‌ای که در آن زندگی می‌کنند، برق مصرف کنند، به میزانی که از سقف الگو عبور کنند مشمول قبوض پلکانی برق خواهند شد. در این بین تنها ۲ درصد از مشترکان بسیار پرمصرف که ۱۴ برابر مشترکان پرمصرف برق مصرف می‌کنند، مشمول قبوض سنگین می شوند.
عباس علی‌آبادی، وزیر نیرو نیز به‌تازگی اعلام کرد سیاست وزارت نیرو حمایت یارانه‌ای از مشترکان کم‌مصرف و برخورد بازدارنده با مشترکان پرمصرف از طریق افزایش تعرفه و ابزارهای فنی مانند کنتورهای هوشمند است. او با تأکید بر لزوم اصلاح اقتصاد آب و برق گفت: در مناطق گرمسیری کشور قیمت هر کیلووات ساعت برق برای مشترکان خانگی ۳۶ تومان و برای برخی مصارف مانند مصارف آموزشی رایگان محاسبه میشود که قیمت تمام شده تولید برق بسیار بالاتر است.
با نزدیک شدن به تابستان و افزایش بار شبکه به دلیل استفاده از کولرها، دوباره همان دغدغه‌های همیشگی بر سر زبان‌ها خواهد افتاد، مصرف بی‌رویه، خاموشی‌های احتمالی و هشدارهای مسئولان درباره ضرورت مدیریت مصرف. اما تا زمانی که قیمت برق واقعی نشود و فرهنگ مصرف تغییر نکند، این چرخه ادامه خواهد داشت؛ چرخشی که شاید روزی ترمز توسعه صنعت برق را به طور کامل بکشد.
