فرزین سوادکوهی
قاچاق سوخت، این زخم کهنه اقتصاد ایران، با اختلاف شدید قیمت در داخل و خارج کشور و ضعف نظارت مسئولان، نه تنها پایان‌پذیر نیست بلکه در سایه تحریم‌ها گسترده‌تر خواهد شد.
به گزارش خبر حرفه ای از عصر اقتصاد، معضل قاچاق سوخت در کشور همچنان بحثی گشوده است و به نظر می رسد مسئولان در سر و سامان دادن به توزیع عادلانه سوخت و جمع و جور کردن بساط گسترده قاچاق فرآورده های سوختی توفیق چندانی بدست نیاورده اند و این در حالیست که همه از تولید کننده و توزیع کننده سوخت توقع دارند به تنهایی همه مشکل را مرتفع کند که بی تردید چنین توقعی نه شدنیست و نه منصفانه است.
گردش مالی قاچاق سوخت در کشور عددهای بسیار اغوا کننده ای را به خود اختصاص می دهد که دل کندن سوداگران از این ارقام را به امری محال تبدیل کرده است.
بر اساس آمارهای ارائه شده از سوی کارشناسان سالانه بیش از ۵ میلیارد دلار و ماهانه بیش از ۴۰۰ هزار تومان از جیب هر ایرانی به جیب دلالان و واسطه گران و قاچاقچیان سوخت می رود و در حقیقت منابع مالی و منافع ملی کشور اینگونه حیف و میل می شود.
نصرت الله سیفی مدیرعامل پیشین شرکت بهینه‌سازی سوخت در این زمینه به خبرنگار عصر اقتصاد گفت: سالانه بین ۵ تا ۷ میلیارد دلار ارز به‌خاطر قاچاق سوخت از کف اقتصاد کشور می رود و این بدان معنی است که این ۵ میلیارد دلار، یعنی ۴۵۰ هزار میلیارد تومان که با جمعیت ۸۵ میلیونی ایران، ماهانه ۴۴۱ هزار تومان از سهم هر نفر را به خود اختصاص می دهد.
روزانه ۳۰ میلیون لیتر سوخت قاچاق به معنای گردش مالی ۵ میلیارد دلار است که این به معنای از جیب رفتن حدود ۴۴۱ هزار تومان از جیب هر ایرانی است اما هیچ اراده‌ای برای مقابله با این بحران دیده نمی‌شود
وی افزود: این رقم حدود ۴ برابر ارزش سهمیه سوخت ماهانه هر خودرو است و باید به یاد داشته باشیم دولت سال‌هاست این یارانه و سهمیه را با منت به مردم می‌دهد؛ سهمی که هرچند شیوه پرداختش نقد دارد، اما حق مردم از ثروت ملی است که با قاچاق سوخت دارد از آنها دریغ می شود و فقط به جیب عده از قضا پرشماری از طیف گسترده شبکه قاچاق کشور می رود.
او ادامه داد: با حسابی ساده می توانیم محاسبه کنیم با این ۵ میلیارد دلار چه کارها که نمی‌شود کرد! می‌توان ۳۸ فروند بوئینگ ۷۳۷ MAX خرید و ناوگان هوایی کشور را متحول کرد، یا ۱۶ فروند ایرباس A۳۵۰ گرفت و خطوط بین‌المللی را گسترش داد. این سرمایه می‌توانست زیرساخت‌های کشور را دگرگون کند، اما حالا خوراک قاچاقچیان میشود.
بسیاری از صاحبنظران برآنند که مسئولان راهکار علاج بخشی برای برون رفت از این وضعیت در دست ندارند و فقط ارزان‌بودن سوخت را بهانه می‌کنند. در مقابل اما وقتی پرسیده میشود که چرا این نابسامانی را سامان نمی‌دهید، سکوت تنها جوابشان است و گویی که این قاچاق، اصلاً به منبع درآمدی تبدیل شده که همه اعضای چرخه از آن رضایت دارند و احتمالاً با این حجم از رضایت‌مندی، اصلاً کسی به دنبال اصلاح آن نخواهد رفت.
در روزگار تحریم که فروش هر بشکه نفت هزار دردسر دارد، قاچاقچیان و فعالان این بازار سیاه بی‌دردسر ثروت ملی را به تاراج می‌برند و لابد با تحریم های سخت تری که قرار است از راه برسد می بایست بیشتر شاهد این غارت سرمایه ملی باشیم.
کارشناسان معتقدند تفاوت قیمت سوخت در ایران و کشورهای همسایه، انگیزه‌ای قوی برای قاچاق ایجاد کرده است. این اختلاف قیمت، سودآوری بالایی را برای قاچاقچیان به همراه دارد و مقابله با آن نیازمند همکاری جدی دستگاه‌های متولی است.
براستی چگونه ۲۰ تا ۳۰ میلیون لیتر سوخت را میشود با تانکر از مرز خارج کرد و عجیب است که همه در این تصور هستند که این حجم سوخت از کشور خارج می شود و کسی به دنبال این نیست که از قضا بخش قابل توجهی از محموله های سوخت قاچاق شده در داخل کشور به مصرف می رسد.
مطابق با اظهارات محمد باقر قالیباف رئیس مجلس که معتقد است روزانه حدود ۳۰ میلیون لیتر سوخت از کشور قاچاق میشود این رقم معادل بارگیری روزانه هزار تانکر ۳۰ هزار لیتری است که معلوم می کند اقتصاد امروز ایران با چه شبکه گسترده ای روبروست.
زیرساخت‌هایی که با سرمایه ۵ میلیارد دلاری سوخت قاچاق می‌توان ساخت، در چنگال شبکه‌های زیرزمینی از دست می‌رود
برای جابجا کردن این میزان سوخت نیاز به صدها و هزاران کامیون هست که پنهان کردن آن از نظرها غیر ممکن است و بطور حتم این ناوگان عظیم تحت لوای مجوزهای ظاهرا معتبر در گوشه گوشه کشور تردد دارد.
کشور ما دهه هاست که به دنبال نقد کردن طلب های جهانی خود است و در این راه از اعمال هیچ سیاستی دریغ نمی کند اما به حفظ منافع ملی هدر شدنی در قاچاق سوخت که می رسد از همت ملی برای دفن این هیولای ترسناک خبری به گوش نمی رسد و جز چند شعار دهن پرکن فصلی و تاریخ مصرف دار حرکت معنی دار دیگری احساس نمی شود و عارت همچنان بدون توقف در حال انجام است و جیب و سفره مردم و سرمایه گذاری هر روز کمتر و کمتر می شود.
