به گزارش ایسنا، طبق گزارش پزشک قانونی، تلفات حوادث رانندگی در سال ۱۴۰۱، حدود ۱۹ هزار و ۴۹۰ نفر و در سال ۱۴۰۲ حدود ۲۰ هزار و ۴۵ نفر بوده است. در ۹ ماهه سال جاری، تعداد نفرات جان باخته بر اثر تصادفات ۱۴ هزار و ۹۴۵ نفر اعلام شده که این آمار ۹ ماهه سال جاری، نزدیکی می‌کند با آمار تلفات حوادث رانندگی یک سال تمام در سال ۱۳۹۵ که ۱۵هزار و ۹۳۲ نفر بر اثر تصادفات کشته شده اند.
تلفاتی که در جاده‌ها به دلایل مختلف از جمله کیفیت نامطلوب خودروها، فرسودگی و قدیمی بودن آنها، جاده‌ها و دیگر عوامل که به آن در ادامه خواهیم پرداخت، نزدیکی می‌کند با تعداد نفراتی که در حوادث طبیعی زلزله جان خودشان را از دست دادند. در زلزله بم سال ۱۳۸۲ حدود ۳۴ هزار نفر، زلزله رودبار و منجیل در سال ۱۳۶۹، حدود ۳۵ هزار نفر و زلزله طبس در سال ۱۳۵۷ حدود ۲۰ هزار نفر کشته به همراه داشت.
آمار تصادفات در حالی با قربانیان زلزله‌های مرگبار در کشور برابری می‌کند که زلزله به عنوان بلای طبیعی قابل پیشگیری نیست. هر چند می‌توان خسارت آن را کاهش داد؛ اما تصادفات و سوانح جاده‌ای با آموزش و اقدامات کنترلی و حتی قضایی قابل پیشگیری است. به عبارتی نمی‌توان جلوی حوادث طبیعی را گرفت، اما برای حوادث رانندگی می‌شود تدابیر پیشگیرانه و موثر را در نظر گرفت تا این آمار وحشتناک را کاهشی کرد. مطابق با آمار سال ۱۴۰۲، ایران هر سال به اندازه تلفات جانی زلزله طبس و هر ۱.۵ سال به اندازه زلزله‌های بم یا رودبار و منجیل در تصادفات رانندگی کشته می‌دهد. هر کس که به جان‌های از دست رفته و خانواده‌های داغدار آنان بیاندیشد حتما تایید می‌کند که این عدد به خودیِ خود بسیار زیاد است و باید برای جلوگیری از مرگ تک‌تکِ آنان برنامه ریخت و تلاش کرد.
آمار کشته شدگان حوادث رانندگی در سال ۱۴۰۲
همان طور که گفته شد، در سال ۱۴۰۲، بیش از ۲۰ هزار نفر در حوادث رانندگی جان خود را از دست دادند. از این آمار ترسناک، ۱۵ هزار و ۸۵۴ نفر مرد و ۴ هزار و ۱۹۱ نفر زن بودند. در این سال ۳۹۱ هزار و ۶۹ نفر نیز در تصادفات مصدوم شدند و به مراکز پزشکی قانونی مراجعه کردند. تعداد مصدومان تصادفات سال ۱۴۰۲ نیز نسبت به سال قبل از آن (۱۴۰۱)، ۵.۹ درصد بیشتر بود.
طبق بررسی آمارهای مربوط به حوادث رانندگی در دهه ۹۰، تعداد کشته‌های تصادفات از سال ۱۳۹۱، به کمتر از ۲۰ هزار نفر و در برخی موارد به ۱۵ هزار کشته در سال رسیده بود. اما متاسفانه در سال۱۴۰۲ با ثبت ۲۰ هزار و ۴۵ کشته در حوادث رانندگی، پس از گذشت ۱۱ سال آمار تلفات تصادفات، مجدد از مرز ۲۰ هزار نفر عبور کرد. این درحالی است که از سال ۱۳۹۱ تا پایان ۱۴۰۱ آمار کشته‌های تصادفات همواره کمتر از ۲۰ هزار نفر بود.
در این سال ۱۳ هزار و ۷۷۰ نفر در محورهای برون شهری، ۴ هزار و ۹۳۰ نفر در مسیرهای درون شهری، یک‌هزار و ۱۲۰ نفر در مسیرهای روستایی و مابقی کشته‌ها نیز در سایر مسیرها جان خود را از دست داده‌اند. در سال ۱۴۰۲، بیشترین آمار تلفات تصادفات به ترتیب در استان های فارس با یک‌هزار و ۶۱۴ مورد فوتی، تهران با یک‌هزار و ۴۴۹ مورد فوتی و سیستان و بلوچستان با یک‌هزار و ۴۳۶ مورد فوتی بود. کمترین آمار تلفات نیز در استان های ایلام با ۱۷۳ مورد فوتی، کهگیلویه و بویراحمد با ۲۲۴ مورد فوتی و اردبیل با ۲۴۳ مورد فوتی ثبت شده است.
حدود ۲۰ هزار نفر، تلفات سالیانه سوانح رانندگی در ایران
سردار تیمور حسینی رئیس پلیس راهور فراجا، در آبان سال جاری به مناسبت روز جهانی یادواره قربانیان حوادث رانندگی گفت: سالانه حدود ۲۰ هزار نفر در سوانح رانندگی در ایران جان خود را از دست می‌دهند. بالغ بر ۳۹۱ هزار نفر دیگر نیز دچار مصدومیت‌های شدید می‌شوند. این آمار نه تنها از نظر انسانی فاجعه‌بار است، بلکه از لحاظ اقتصادی و اجتماعی نیز آثار جبران‌ناپذیری به همراه دارد. بررسی‌ها نشان می‌دهد که عوامل متعددی از جمله تخلفات رانندگی، وضعیت نامناسب جاده‌ها، نقص فنی خودروها و حتی شرایط اجتماعی و اقتصادی می‌توانند در بروز این حوادث نقش داشته باشند.
سردار حسینی اظهار داشت که در کنار اقدامات پلیس که بخش عمده‌ای از مسئولیت نظارت و اجرای قوانین رانندگی را بر عهده دارد، وزارتخانه‌ها و سازمان‌های مختلف نیز باید در این راستا گام‌های اساسی بردارند. وزارت کشور و شهرداری‌ها می‌توانند با اصلاح و بهبود زیرساخت‌های شهری و جاده‌ای، به ویژه در نقاط پرحادثه، به کاهش تصادفات کمک کنند.
رئیس پلیس راهور فراجا بیان کرد که در هر شبانه روز ۲ میلیون و ۱۰۰ تردد در جاده‌های کشور اتفاق میوفتد که با توجه به این میزان ترددهای بسیار، نیازمند تغییر رویکرد برای نظارت بر ترافیک جاده‌ها هستیم و حدود ۷۰ درصد جانباختگان تصادف، ناشی از تصادفات جاده‌های کشور است.
وی با تأکید بر اهمیت ایمنی خودروها در کاهش تلفات جاده‌ای، گفت: یکی از انتظارات ما، استحکام بدنه خودروهاست. استحکام بدنه خودروها باید بالا برود. نبود استحکام کافی در بدنه خودروهای داخلی، نه تنها ایمنی سرنشینان را به خطر می‌اندازد، بلکه در هنگام وقوع تصادفات، پیامدهای جبران‌ناپذیری به همراه دارد. بسیاری از تصادفاتی که می‌توانستند با خسارات کمتر خاتمه یابند، به دلیل ضعف در ایمنی خودروها، به حوادث تلخ و جان باختن سرنشینان منجر شده‌اند. بارها از خودروسازان خواسته‌ایم تا با بهبود استانداردهای ایمنی و استحکام خودروها، در راستای حفظ جان مردم گام بردارند؛ اما متأسفانه شاهد اقدام مؤثری در این زمینه نبوده‌ایم.
رئیس پلیس راهور فراجا در حاشیه مراسم تودیع و معارفه رئیس پلیس راه، در دی ماه سال جاری نیز بیان کرده بود که به دلیل محدودیت‌هایی که برای واردات خودرو قائل شدند امروز شاهد این هستیم که خودروهای با کیفیت و مناسب وارد نمی‌شوند. این قید و بندهای اضافی را برای واردات برداریم تا خودروهای خوب و با کیفیت وارد شوند. اینطور نباشد خودروهایی که استانداردهای پایینی دارند فقط وارد ایران شود. پیگیری برای برطرف کردن الباقی نقاط حادثه خیز که ۴۰۰۰ مورد در سطح جاده‌های ایران است هم از کارهای مهم رئیس پلیس راه است. موضوع نقاط حادثه خیز در جاده‌ها جزو مطالبات جدی ماست و اگر کارشناسان تصادف تشخیص دهند ایراد در راه، در آن سانحه اثر گذاشته، سهم تقصیر برای آن دستگاه در نظر گرفته می‌شود.
اصلاح قوانین مهم‌تر از افزایش نرخ جریمه‌ها
سردار حسینی همچنین در خصوص تغییرات در نرخ جریمه‌ها و تأثیر آن بر کاهش تصادفات نیز اظهار کرد: با وجود افزایش نرخ جریمه‌ها، هیچ تغییر محسوس و قابل توجهی در کاهش تصادفات مشاهده نکرده‌ایم. این امر نشان می‌دهد که صرفاً تغییرات در نرخ جریمه‌ها به تنهایی نمی‌تواند باعث کاهش حوادث ترافیکی شود و برای این منظور باید مجموعه‌ای از اقدامات فرهنگی، آموزشی، نظارتی و زیرساختی به طور همزمان به کار گرفته شود. برای بهبود وضعیت ترافیک و کاهش تلفات انسانی و مالی، باید همه توان کشور در جهت انجام اقدامات عملی و پایدار در این حوزه متمرکز شود.
این مقام انتظامی ضمن ارایه راهکارهایی از جمله ارتقای ایمنی خودرو، اقدامات فرهنگی و آموزشی، توجه ویژه به ایمنی راه افزوده بود که ما از وزارت صمت و سازمان استاندارد انتظار داریم که به منظور کاهش تلفات، اقدامات جدی در راستای ارتقای ایمنی خودروها انجام دهند. تغییر نگرش و رفتار رانندگان از طریق برنامه‌های آموزشی و تبلیغاتی باید در اولویت قرار گیرد. تنها در صورتی که فرهنگ رعایت قوانین در جامعه نهادینه شود، می‌توان امیدوار به کاهش حوادث رانندگی بود. بهسازی و ارتقای کیفیت جاده‌ها، به ویژه در مناطق کوهستانی و پرتردد، باید مورد توجه ویژه قرار گیرد. این امر نیازمند تخصیص بودجه‌های مناسب و هماهنگی با وزارت راه و شهرسازی است. برخورد با کوتاهی‌ها و ترک فعل‌هایی که منجر به حوادث رانندگی و از دست رفتن جان انسان‌ها می‌شود، امری ضروری است و اگر در این زمینه سازمان‌های نظارتی به وظایف خود به طور دقیق عمل کنند، می‌توان از بسیاری از بحران‌ها پیشگیری کرد.
از جمله پیشنهادات سردار حسینی برای دستگاه‌های مختلف، اصلاح زیرساخت‌های شهری و راهنمایی رانندگی، تقویت زیرساخت‌های پزشکی و اورژانس جاده‌ای، ارتقای کیفیت جاده‌ها و نقاط حادثه‌خیز، نظارت بر تولید خودروهای ایمن، ایجاد برنامه‌های ملی و بلندمدت برای کاهش تلفات رانندگی، راه‌اندازی کمپین‌های ملی آگاهی‌بخشی و ضرورت هم‌افزایی برای کاهش تصادفات است.
ایام عید نوروز، پر تردد ترین ایام در طول سال در جاده‌های کشور است. آمارهایی که از تعداد تصادفات و شمار قربانیان حوادث رانندگی منتشر می‌شود نگران کننده است. در این ایام چندین دستگاه از جمله پلیس، راهداری، هلال احمر، اورژانس و ... از نظارت پلیس راهور تا آمادگی عوامل امدادی، همگی بسیج می‌شوند تا با اجرای طرح نوروزی تمام اقدامات و امکانات خود را برای کاهش حوادث انجام بدهند. اما همچنان هر ساله شاهد آمار قابل توجهی از جانباختگان حوادث تصادفات هستیم. این آمار بسیار نگران کننده است. تصادفات علاوه بر گرفتن جان افراد که کانون گرم خانواده‌ای را سرد و بی‌روح می‌کند، بسیاری از شهروندان را برای همیشه با آسیب‌های جسمی جبران ناپذیر زمین گیر می‌کند و همچنین خسارات مالی بسیاری را برای شهروندان و کشور به همراه دارد.
ایامی که افراد برای شادی و تفریح به دل جاده‌ها می‌زنند، این حوادث، کام افراد و خانواده آنها را تلخ می‌کند. علاوه بر رعایت نکات ایمنی و راهنمایی و رانندگی رانندگان، مسئولین نیز باید برای ضعف‌های موجود در جاده‌ها (نصب علائم راهنمایی و رانندگی در مناطق پرخطر، بهبود روشنایی معابر و اصلاح تابلوها و علائم هشداردهنده و... )، ارتقای کیفیت خودروهای داخلی و وارد کردن خودروهای با کیفیت و دیگر اقدامات ضروری و مهم در کاهش این حوادث اقدامات جدی انجام دهند. در بسیاری از صحبت های مسئولین در این خصوص، باید از حرف به عمل گام برداشته شود تا ضررهای جانی، مادی و معنوی کاهش پیدا کند.
بر اساس آماری که سازمان پزشکی قانونی در اختیار ایسنا قرار داده است، در ۱۰ سال اخیر، یعنی از سال ۱۳۹۳ تا سال۱۴۰۲، تعداد کشته شدگان تصادف در تعطیلات نوروزی، به ترتیب ۱۰۸۴، ۹۶۸، ۹۶۴، ۸۷۴، ۱۰۳۴، ۹۱۴، ۵۳۴، ۱۰۸۰، ۱۱۴۶ و ۱۲۱۷ نفر بوده است. در مجموع در این ۱۰ سال، ۹ هزار و ۸۱۵ نفر در ایام نوروز بر اثر تصادفات جان خود را از دست داده‌اند.
نوروز سال ۱۴۰۱ را هم می‌توان پس از سال ۱۴۰۲ دومین نوروز دارای بیشترین تعداد جانباخته حوادث رانندگی در ۱۰ سال اخیر دانست. در سال ۱۴۰۱ همانطور که گفته شد، ۱۱۴۶ نفر در تصادفات جان خود را از دست دادند. این سال افزایش ۱۱ درصدی نسبت به نوروز ۱۴۰۰ داشته است. سال ۱۴۰۲ هم با ۱۲۱۷ کشته از دوسال پیش، پیشی گرفته بود.
در عید نوروز ۱۴۰۳، آمار اولیه تصادفات از سوی رئیس مرکز اطلاعات و کنترل ترافیک پلیس راهور فراجا در طرح نوروزی پلیس در جاده‌های کشور از ۲۴ اسفندماه تا ۱۴ فروردین ۱۴۰۳، ۸۱۳ کشته و ۲۱ هزار و ۴۴۱ نفر مصدوم اعلام شد. در طول اجرای این طرح حدود ۱۰۰ هزار تصادف رانندگی رخ داده بود که از بین این ۱۰۰ هزار تصادف، ۶۶۷ مورد تصادفاتی بود که منجر به فوت شد.
معاون عملیات پلیس راهور فراجا چهار عامل، عدم توجه به جلو، عدم توانایی کنترل وسیله نقلیه، سبقت غیرمجاز و تغییر مسیر ناگهانی را علت ۷۸ درصد تصادفات نوروز ۱۴۰۳ دانست. بین ساعت چهار بعدازظهر تا هشت شب، ۲۸ درصد تصادفات در نوروز سال جاری رخ داده است و در مجموع شامل یک سوم تصادفات می‌شود.
چشم‌ها را باید شست، جور دیگر باید دید
وزیر بهداشت نیز در نشستی با بیان این که یکی از دغدغه‌های اصلی مسئولان کشور، پیشگیری از حوادث ناگوار و غیرقابل جبران است، گفته بود که ما باید با دیدگاهی نو، راهکارهای مؤثرتری برای حفظ سلامت جامعه اتخاذ کنیم. روند کاهش جمعیت جوان کشور، مسئله‌ای جدی و قابل تأمل است. در شرایطی که سرمایه‌گذاری‌های گسترده‌ای برای حمایت از جوانی جمعیت و درمان زوج‌های نابارور صورت می‌گیرد، متأسفانه سالانه با از دست دادن هزاران جوان در حوادث مختلف مواجه هستیم. به عنوان نمونه، میزان تولدهای سالانه ما به ۲۰۰۰ مورد می‌رسد، اما همزمان، تنها در یک سال، ۲۰هزار جوان را از دست می‌دهیم. این آمار نشان‌دهنده ضرورت بازنگری در رویکردها و سیاست‌های کلان سلامت و ایمنی جامعه است.
یکی از دغدغه‌ها در حوادث جاده‌ای، ایمنی خودروهاست. مسئولین و کارشناسان بسیاری در این خصوص بارها گفته‌اند و اما هنوز تغییر قابل توجه‌ای دیده نشده است. ظفرقندی وزیر بهداشت در صحبت‌های اخیر خود در مجمع خیّرین امدادگران عاشورا نیز به ناایمن بودن خودروها اشاره کرده و بیان کرده بود که نقش فرهنگ رانندگی و آموزش‌های مرتبط با ایمنی جاده‌ای غیرقابل انکار است که باید در این خصوص فعالیت‌های بیشتر و مؤثرتری صورت بگیرد.
نگرانی از افزایش دوباره آمار تصادفات و تلفات جاده‌ای؛ تمام ارگان‌ها وارد عمل شوند
مشاور وزیر بهداشت و مدیرکل حوزه وزارتی صادق نیت در سومین نشست پویش «زندگی تصادفی نیست» در ستاد مرکزی وزارت بهداشت با ابراز تاسف از اینکه در ۲ الی ۳ سال اخیر، روند نزولی کاهش تصادفات و مرگ‌ومیرها معکوس شده است و دوباره شاهد افزایش آمار تصادفات و تلفات جاده‌ای هستیم، گفته است که این تغییر روند به هیچ عنوان قابل قبول نیست. لازم است که تمام ارگان‌ها و نهادها با تمام توان خود وارد عمل شوند. اینکه طبق آمارها، جرح و نقص عضو ناشی از تصادفات به بیش از صدها هزار نفر رسیده، جای نگرانی است. این وضعیت نه تنها برای نظام سلامت غیرقابل تحمل است، بلکه نیاز به توجه ویژه و فوری از سوی تمامی مسئولین دارد.
شاهین مظفری معاون آموزش مدیریت بحران شهر تهران نیز در خصوص اقدامات و پیشگیری‌ها برای ایام عید بیان کرده بود: با توجه به بارش باران و امکان سیل، سعی می‌کنیم در این خصوص تمرکز کنیم و آموزش‌ها را گسترش بدهیم.
به گزارش ایسنا، نتایج بررسی‌های انجام شده در خصوص حوادث رانندگی در سال‌های اخیر نشان‌دهنده روند نگران‌کننده‌ای از افزایش تصادفات و تلفات جانی و مالی در جاده‌ها می‌باشد. این وضعیت نیازمند توجه جدی و اتخاذ تدابیر مؤثر در زمینه‌های مختلف از جمله بهبود زیرساخت‌های جاده‌ای، آموزش رانندگان و اجرای قوانین و مقررات ترافیکی است. ضرورت دارد که برنامه‌های پیشگیرانه همچون ارتقاء فرهنگ رانندگی، استفاده از فناوری‌های جدید در خودروها و تقویت ابزارهای نظارتی پلیسی به‌طور مستمر در دستورکار قرار گیرد. با همکاری تمامی نهادهای مرتبط و مسئول، می‌توان امیدوار بود که در آینده شاهد کاهش چشمگیر حوادث رانندگی و ارتقاء ایمنی جاده‌ها باشیم. نوروز ۱۴۰۴ یک ماه و خورده‌ای دیگر فرا می رسد. امید داریم امسال، با به کارگیری تمام توان دستگاهای مربوطه و همراهی مردم، میزان خسارات و تلفات حوادث رانندگی به حداقل ممکن برسد.
