هدر رفت ۳۰ درصد منابع آبی به شیوه ای دیگر

خبر حرفه ای/در حالی که کشور از کمبود منابع آبی رنج می‌برد آمارها نشان دهنده ضایعات ۳۰ درصدی منابع غذایی است که برای تولید آنها مقادیر زیادی آب مصرف میشود، مثلا بخش کشاورزی تهران سالانه ۱.۸ میلیارد مترمکعب آب مصرف می‌کند؛ در حالی که بخش زیادی از این منابع صرف تولید محصولات ضایع‌شده می‌شود.

به گزارش خبر حرفه ای، در حالی‌ که تأمین آب شرب در تهران به دغدغه‌ای مداوم برای دولت و مدیریت شهری تبدیل شده، مصرف بالای آب در بخش کشاورزی و میزان بالای ضایعات محصولات، چالشی بزرگ در مسیر پایداری منابع آبی کشور به شمار می‌رود. سهم استان تهران از این مصرف، سالانه حدود یک میلیارد و ۸۰۰ میلیون مترمکعب برآورد شده است.

عیسی بزرگ‌راده، سخنگوی صنعت آب با اشاره به این موضوع گفته است که حدود ۳۰ درصد از محصولات کشاورزی، از مزرعه تا رسیدن به سفره، دچار ضایعات می‌شوند. این در حالی است که حدود ۵۰ درصد تولید سبزیجات و ۲۵ درصد تولید میوه‌ها بیش از نیاز کشور انجام می‌شود. نتیجه این روند، هدررفت میلیاردها مترمکعب آب در چرخه‌ای است که به مصرف واقعی منتهی نمی‌شود.

علاوه بر مصرف بی‌رویه در بخش تولید، مسئله‌ای به نام «آب بدون درآمد» نیز مطرح است. این دسته از آب‌ها، یا پیش از نصب کنتور برداشت می‌شوند، یا طبق برخی معافیت‌ها در اختیار نهادهایی قرار می‌گیرند که هزینه‌ای بابت مصرف نمی‌پردازند. اگرچه این نوع از مصرف در آمار رسمی هدررفت لحاظ نمی‌شود، اما در عمل بخشی از اتلاف منابع را تشکیل می‌دهد.

در حوزه هدررفت فیزیکی، به‌ویژه در شبکه‌های آبرسانی، فرسودگی لوله‌ها و نشتی همچنان وجود دارد. به گفته مسئولان، متوسط هدررفت فیزیکی آب در کشور حدود ۱۵ درصد و در تهران حدود ۱۰.۲ درصد است.

در همین حال، استفاده از منابع آبی بخش کشاورزی برای تأمین شرب نیز وارد مرحله اجرا شده است. تاکنون ۱۴۰ حلقه چاه کشاورزی وارد مدار تأمین آب شرب شده و مذاکرات برای واگذاری حدود ۵۰ چاه متعلق به شهرداری تهران، که آب با کیفیت مناسب دارند، در جریان است. این اقدام می‌تواند در کوتاه‌مدت بخشی از بحران را مدیریت کند.

با وجود این اقدامات، کارشناسان تأکید دارند که اگر الگوی کشت، زنجیره توزیع و سیاست‌های تولید محصولات کشاورزی مورد بازنگری قرار نگیرد، هدررفت منابع آبی در سطحی فراتر از شبکه‌های شهری ادامه خواهد یافت؛ چرا که منشأ اصلی بخشی از بحران آب، در زمین‌های کشاورزی و حجم محصولات ضایع‌شده نهفته است.