فروش و تولید صنایع دستی پس از جنگ مختل شده است

به گزارش خبر حرفه ای از ایسنا؛ حسین بختیاری، رئیس مجمع ملی هنرمندان و صنعتگران صنایع دستی درباره وعده‌هایی که در نشست‌ اخیر وزارت میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی با تشکل‌ها و برخی هنرمندان صنایع دستی پس از جنگ ۱۲ روزه مطرح شد، اظهار کرد: در آن جلسه مسئله‌ای مطرح شد، اما نتیجه‌ای روشن از آن حاصل نشد، همان‌طور که معمولاً رخ می‌دهد مسئولان وعده‌هایی مطرح کردند. در همان جلسه نیز وعده داده شد بسته حمایتی در راه است اما زمان مشخصی برای آن اعلام نشد. همچنین سازوکار اجرایی و ساختار مشخصی نیز تا این لحظه ارائه یا ابلاغ نشده است.

او تاکید کرد: خواسته‌های فعالان صنایع دستی عمدتاً مشخص و روشن است. عموم مطالبات در کشور نیز در همین راستا قرار دارد و به طور خاص به تسهیل فرآیندهایی مربوط می‌شود که پیش از این نیز مطرح بوده‌اند، از جمله مباحث مربوط به بیمه، مالیات، معوقات بانکی و مسائلی نظیر آن. در حال حاضر برخی هنرمندان اقدام به دریافت وام کرده‌اند، اما در شرایط کنونی قادر به بازپرداخت آن نیستند. نامه‌ای خطاب به معاون صنایع دستی نوشته‌ام تا در راستای همکاری بانکی و تسهیل روندها گامی برداشته شود و به‌نوعی در این وضعیت دشوار، شرایط بهتری فراهم آید.

رئیس مجمع ملی هنرمندان و صنعتگران صنایع دستی ادامه داد: هرچند جنگ، ۱۲ روز ادامه داشت اما تأثیرات آن به‌مراتب طولانی‌تر بوده و به‌نظر می‌رسد تا بیش از ۴۰۰ روز ادامه خواهد داشت. صنایع دستی جزو کالاهای ضروری زندگی روزمره مردم محسوب نمی‌شود و به همین دلیل در چنین شرایطی بیشترین آسیب را متحمل شده است. به نظر می‌رسد حداقل تا پایان سال، دولت باید اقداماتی جدی برای تسهیل وضعیت موجود انجام دهد.

او درباره چالش‌هایی که هنرمندان صنایع دستی پس از دوران جنگ ١٢ روزه، با آن مواجه شده‌اند، توضیح داد: جمعی از هنرمندان از تسهیلات بانکی استفاده کرده‌اند. این افراد معمولاً جزو اقشار آسیب‌پذیر جامعه محسوب می‌شوند. در این میان، دو دسته قابل شناسایی هستند؛ گروهی که از این تسهیلات به‌دلیل نیاز واقعی بهره‌مند شده‌اند و گروهی که صرفاً به‌منظور استفاده از فرصت‌ها وارد این مسیر شده‌اند. البته این به معنای آن نیست که تمام فعالان حوزه صنایع دستی نیازمند هستند اما واقعیت این است که بخش عمده‌ای از آن‌ها در شرایط بحرانی به سر می‌برند.

بختیاری اضافه کرد: اگرچه شخصاً از این فرصت‌ها استفاده نکرده‌ام اما بسیاری از هنرمندان و تولیدکنندگان صنایع دستی به دلیل شرایط خاص، ناگزیر به استفاده از تسهیلات بانکی بوده‌اند. اکنون این افراد با دشواری‌های زیادی مواجه شده‌اند. روند تولید متوقف شده و فروش نیز عملاً به حالت تعلیق درآمده است. فروش به‌ندرت صورت می‌گیرد و در موارد بسیار معدود قابل مشاهده است. در چنین وضعیتی، این افراد قادر به ایفای تعهدات مالی خود نیستند.

او افزود: از سوی دیگر، هزینه‌ها نه‌تنها کاهش نیافته، بلکه در برخی موارد تا دو برابر افزایش یافته است. به‌طور مشخص می‌توان اشاره کرد که حداقل دستمزد کارگران نسبت به گذشته تا دو برابر افزایش یافته و سایر هزینه‌ها نیز در مواردی تا صد درصد رشد داشته‌اند. این در حالی است که فروش وجود ندارد و روند تولید نیز با اختلال مواجه شده است. حتی تعهداتی که از گذشته نسبت به خریداران وجود داشته و کالاهایی که دو یا سه ماه پیش تحویل داده شده‌اند، هنوز به لحاظ مالی تسویه نشده‌اند. در مواردی، خریدار اعلام می‌کند که فروش ممکن نیست و از فروشنده می‌خواهد که کالا را پس بگیرد. گردشگری نیز عملاً متوقف شده و مردم عادی، که پیش‌تر خریداران صنایع دستی بوده‌اند، اکنون دیگر چنین دغدغه‌ای ندارند. اولویت آن‌ها تأمین نیازهای اولیه معیشتی مانند مواد غذایی است.

رئیس مجمع ملی هنرمندان و صنعتگران صنایع دستی با بیان اینکه در چنین شرایطی، دستگاه‌های مسئول باید به کمک هنرمندان صنایع دستی بیایند، گفت: پیشنهاد مشخص این است که حتی برخی از طرح‌ها و برنامه‌های فعلی، موقتاً کنار گذاشته شده و تمرکز کامل بر حمایت از این قشر قرار گیرد تا امکان تداوم فعالیت آن‌ها فراهم شود. در غیر این‌صورت، بخش بزرگی از هنرمندان از چرخه تولید خارج خواهند شد.

بختیاری اظهار کرد: براساس اطلاعاتی که اخیراً دریافت کرده‌ام، برخی فروشندگان صنایع دستی نیز دچار مشکلات جدی شده‌اند. رئیس اتحادیه فروشندگان اشیاء قدیمی تهران، (شاه‌محمدی) در جلسه‌ عنوان کردند که در حال حاضر فروشندگان صنایع دستی با کاهش فروش مواجهند و برخی از آن‌ها در حال تعطیلی واحدهای خود هستند. بنابراین، ما اکنون با یک بحران واقعی روبه‌رو هستیم و لازم است نهادهای مسئول و افرادی که امکان اقدام دارند، فوراً وارد عمل شوند.

او افزود: متأسفانه گاهی در جلسات برخی از مسئولان صرفاً به بیان شعارهایی نظیر «تخصیص ضمانت‌نامه‌های چند هزار میلیاردی» بسنده می‌کنند که به نظر می‌رسد این موارد در حد گفتار باقی مانده و عملیاتی نشده‌اند.

بختیاری ادامه داد: موضوع دیگری که مایلم به آن اشاره کنم، مربوط به اظهارات آقای وزیر (صالحی امیری) در دومین جلسه‌ای است که برگزار شد. ایشان مطرح کردند که صندوق توسعه صنایع دستی و احیای بناهای تاریخی به‌عنوان پیشنهادی برای میراث فرهنگی در نظر گرفته شود و یک صندوق جدا برای صنایع دستی ایجاد شود. پس از آن جلسه، نامه‌ای خدمت ایشان ارسال کردم و در آن به صراحت پیشنهاد کردم که چنین سازوکاری در ساختار فعلی وزارت میراث فرهنگی، مناسب‌تر و مهیاتر است. صندوق موجود با عنوان «صندوق توسعه صنایع دستی و فرش دستباف و احیا و بهره برداری از اماکن تاریخی و فرهنگی» به‌طور خاص به صنایع دستی اختصاص یابد. در کنار آن، گروهی با عنوان «مجمع خیرین فرهنگی کشور» که به همت آقای دارابی و با مشارکت بخش خصوصی تشکیل شده است، می‌توانند صندوق مستقلی برای حوزه میراث فرهنگی تأسیس کنند.

او افزود: به این ترتیب، صندوق صنایع دستی باید به صورت مستقل حفظ شود و در سایر حوزه‌ها ادغام نشود. هرچند تاکنون حمایتی خاص از این صندوق مشاهده نشده است، اما اگر ساختار آن تقویت شود و الزامات قانونی که قانون به وزارتخانه محول کرده به‌درستی اجرایی شود، از جمله اختصاص بخشی از درآمد وزارتخانه، کمک‌های دولتی و غیردولتی به این صندوق، امکان حمایت واقعی از هنرمندان صنایع دستی فراهم خواهد شد.

رئیس مجمع ملی هنرمندان و صنعتگران صنایع دستی همچنین به موضوع بیمه و مالیات هنرمندان این حوزه اشاره کرد و گفت: در زمینه بیمه نیز انتظار می‌رود این حمایت‌ها حداقل به‌گونه‌ای صورت گیرد که فشار ناشی از مطالبات سازمان تأمین اجتماعی، هنرمندان را تحت‌فشار قرار ندهد. همچنین در حوزه مالیات، به‌ویژه مالیات بر ارزش افزوده در استان‌ها، نیاز است توجه ویژه‌ای به حوزه صنایع دستی شود. بنابراین، توصیه‌ام به دولت و متولیان امر این است که قشر آسیب‌پذیر فعال در صنایع دستی را جدی بگیرند و با اقدامات فوری و مؤثر، مانع از فروپاشی این بخش مهم فرهنگی و اقتصادی کشور شوند.