نفس های آب ایران به شماره افتاد

خبر حرفه ای/پائیز که سال های گذشته با بارش های بارانش قشنگ تر به نظر می رسید اکنون دو سه سالی است که خشکی وجه غالب آن شده و تداوم این خشکی در سال آبی جاری نفس منابع آبی را به شماره انداخته است.

به گزارش خبرنگار خبر حرفه ای ،آنگونه که عباس علی آبادی وزیر نیرو گفته ایران با وضعیتی بدتر از میانگین جهان و حتی بدتر از منطقه خاورمیانه در حوزه آب روبه‌روست، این شرایط تأمین آب را با دشواری روبه‌روکرده‌است.

علی‌آبادی خاطرنشان کردد: گزارش رئیس سازمان هواشناسی کشور از پاییز پیش‌ِرو ناامیدکننده است و پیش‌بینی‌ها حکایت از شرایط دشوار آبی دارد.

او ادامه داد: برای زمستان بارش‌های نرمال پیش‌بینی شده، اما باید توجه کنیم که یک سال بارش نرمال هیچ‌گاه نمی‌تواند عقب‌ماندگی پنج سال خشک‌سالی را جبران کند.

وزیر نیرو با بیان اینکه ما نیازمند چند سال بارش فراتر از حد نرمال هستیم تا به شرایط گذشته بازگردیم، تأکید کرد: کشور آب ندارد و وضعیت از آنچه گفته می‌شود بسیار سخت‌تر است.

علی‌آبادی با توضیح اینکه باید آماده شرایط سخت باشیم و مصرف آب را کم کنیم، تأکید کرد: مدیریت صحیح مصرف و بهینه‌سازی آن تنها راه عبور از بحران است.

وضعیت وخیم بارش

سال آبی ابتدای مهر۱۴۰۳ تا آخرشهریورماه ۱۴۰۴ درحالی روز گذشته پرونده اش بسته شد که میزان بارش های آن فقط ۱۵۰ میلیمتر بود که نسبت به دوره بلندمدت ۳۹ درصد کاهش داشت و همچنین نسبت به سال آبی قبل تر ۴۰ درصد کاهش داشت.

در این سال از مجموع استان های کشور تنها دو استان اندکی بارش مثبت را تجربه کردند و استان های سیستان و بلوچستان با ۸۵ درصد کاهش بارش، استان هرمزگان با ۶۵ درصد کاهش و استان خوزستان نیز با ۵۷ درصد کاهش در صدر جدول کم بارش های ایران قرار دارند.

همچنین میزان آب موجود در سدهای کشور تنها ۳۶ درصد است که می تواند روزهای سختی را رقم بزند.

این امر بیانگر آن بود که سال آبی تازه گذشته پنجمین سال خشک را برای کشورمان رقم زد.

اما در حالی سال آبی جدید از ابتدای مهر۱۴۰۴ شروع شده که پیش بینی ها نشان از آن دارد که چشم امیدی هم به فصل پاییز برای بارش های مناسب نمی رود.

احد وظیفه رئیس مرکز ملی اقلیم و مدیریت بحران خشکسالی سازمان هواشناسی معتقد است: منطقه خاورمیانه با خشکسالی‌های شدید و کاهش منابع آب روبه‌رو شده است و خشکسالی سال آبی ۱۴۰۳-۱۴۰۴ یکی از شدیدترین خشکسالی‌ها، همراه با دمای بیش از نرمال در ایران و منطقه، سبب خشکی بیش از پیش اغلب مناطق ایران و خاورمیانه شد.

وی ادامه داد: دریاچه ارومیه و تقریبا اغلب دریاچه های درون سرزمینی ایران، به پایین‌ترین سطح خود رسیده و اغلب خشک شده اند و بر اساس تصاویر ماهواره ای و مشاهدات محلی، دریاچه ارومیه به‌طور کامل خشک شده است.

به گفته این مقام مسئول، بزرگترین دریاچه جهان یا دریای خزر به پایینترین سطح خود رسیده و به‌تدریج بیم آن می‌رود که سواحل خشک آن تبدیل به کانون‌های گردوخاک در عرصه های شمالی کشور شود.

همچنین تعداد قابل توجهی از سدهای بزرگ کشور مانند سدهای واقع در استان تهران، خراسان رضوی و مرکزی به آستانه «روز صفر آبی» رسیده‌اند و حتی خطر آسیب رسیدن به ساختار بدنه سدها نیز وجود دارد. کلانشهر تهران در آستانه‌ «روز صفر» برای تامین آب از منابع سطحی قرار دارد و برداشت آب از منابع زیرزمینی آن با چنان سرعتی مواجه است که با بالاترین افت سطح منابع زیرزمینی و فرونشست زمین مواجه است. این وضعیت آینده ناپایداری را برای زمین و انسان ترسیم می‌کند.

گرچه سازمان هواشناسی اخیرا در تهران و ۹ استان دیگر کشور بارش باران پیش‌بینی کرده است اما تداوم خشکسالی ها نتیجه این بارش ها را کم اثر خواهد کرد.

منابع آبی کشورمان خشک تر از آن است که بارش های اندک بتواند مرهمی بر دل خشکیده آنها شود.

این وضعیت نشان دهنده آن است که تنها راه عبور از مشکلات کم آبی و خشکسالی تداوم مدیریت بهینه مصرف آب است تا بتوان همواره از آب پایدار بهره مند شد.

حافظه تاریخی ما ایرانیان هم نشان از آن دارد که همواره سازگاری با کم آبی سرلوحه زندگی مان بوده است که بازرترین آن استفاده از قنات ها برای تامین آب است.

تهیه گزارش از مهدی بهرامی