خبر حرفه ای/ در حالی‌که میلیون‌ها راننده تاکسی اینترنتی در سراسر کشور بدون بیمه، قرارداد و حداقل حمایت قانونی به کار خود ادامه می‌دهند، طرح ساماندهی وضعیت بیمه‌ای آنان که روزی در لیست فوریت‌های دولت و وزارت رفاه قرار داشت، ناگهان از دستور کار مجلس خارج شد.
به گزارش خبر حرفه ای ، گروه رفاه اجتماعی خبرگزاری فارس با انتشار گزارشی از وضعیت این رانندگان نوشت:
ساعت نزدیک ۷ صبح است. شهر هنوز کامل بیدار نشده اما چراغ نقشه‌ها روشن است؛ مسافر اول درخواست داده و رضا یکی از میلیون‌ها راننده تاکسی اینترنتی گوشی را برمی‌دارد، ماشین را روشن می‌کند و وارد ترافیک می‌شود. مسیرش از بلوار کشاورز تا میدان آرژانتین است. مسیر کوتاه است، اما سؤال‌هایی را با خودش تکرار می‌کند ، سنگین‌تر از هر باری است: اگر امروز تصادف کنم، چه کسی از من دفاع می‌کند؟ اگر بیمار شوم، چه کسی خرج درمانم را می‌دهد؟ اصلاً چرا من بیمه ندارم؟
در دنیای پرزرق‌وبرق تاکسی‌های اینترنتی، جایی برای بیمه نیست. رانندگان، گرچه شهر را به حرکت درمی‌آورند، اما خودشان در جای‌جای این سیستم، متوقف و رها شده‌اند.
راننده‌ای که هست، اما نیست
رضا نادری هم راننده ۳۴ ساله‌ای است که در تهران با اسنپ کار می‌کند، پنج سال است روزانه پشت فرمان می‌نشیند، اما هنوز هیچ قرارداد رسمی‌ای با شرکت اینترنتی ندارد. او مثل بسیاری دیگر، به عنوان «همکار مستقل» معرفی شده است؛ واژه‌ای شیک برای آن‌که کارفرما نباشی و مسئولیتی نداشته باشی.
او می‌گوید: اگر مریض شوم، ماشین خراب شود یا تصادف کنم، هیچ‌کس مسئول نیست. خودمانیم و خودمان. شرکت‌ها فقط کمیسیون‌شان را می‌گیرند و تمام.
پلتفرم‌ها، با استفاده از خلأهای قانونی، رابطه‌ی کارگر-کارفرما را انکار می‌کنند. در نتیجه رانندگان از حقوق پایه‌ای مثل بیمه، حمایت درمانی، بازنشستگی و امنیت شغلی محروم‌اند.
وعده‌هایی که محو شدند
وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی بارها وعده داده بود که رانندگان تاکسی‌های اینترنتی بیمه می‌شوند. آیین‌نامه‌ای هم تدوین شد. حتی وزیر وقت از تدوین لایحه‌ای برای ورود این گروه به بیمه‌های اجتماعی خبر داد. سازمان تأمین اجتماعی هم موضوع را در اولویت قرار داد.
اما امید محبی عضو انجمن صنفی رانندگان تاکسی‌های اینترنتی، روایت دیگری دارد: همه‌چیز تا مرحله‌ی اجرا پیش رفت ولی به‌ناگاه، طرح از صحن مجلس حذف شد. به ما گفتند باید دوباره در کمیسیون بررسی شود. اما هیچ راننده‌ای نماینده‌ای در آن جلسات نداشت!
در حالی که شرکت‌ها می‌توانستند با پرداخت تنها ۳ درصد از کمیسیون خود، سهم کارفرمایی بیمه را تأمین کنند، همچنان از مسئولیت فرار می‌کنند. به‌خصوص که بسیاری از رانندگان حتی بیمه خویش‌فرما را هم پاسخ‌گوی هزینه‌های درمانی نمی‌دانند.
ادعای عجیب یک شرکت اینترنتی؛ ۵هزار راننده داریم!
در گزارشی که یکی از شرکت‌های بزرگ به مجلس ارائه داده، تنها ۵۰۰۰ راننده‌ی «ثابت» معرفی شده‌اند. اما بررسی‌های مستقل و داده‌های اپلیکیشن‌ها چیز دیگری می‌گویند.
تنها در یک فروشگاه اندرویدی (بازار)، بیش از ۱۰ میلیون نصب فعال بخش رانندگان ثبت شده است. اگر بخش قابل‌توجهی از آن‌ها فعال یا نیمه‌فعال باشند، یعنی دست‌کم ۴ میلیون نفر به‌صورت مستقیم درگیر این شغل هستند.
رانندگان بارها گفته‌اند که حتی معیارهای قیمت‌گذاری، سهم کمیسیون و نوع تخصیص سفر برایشان شفاف نیست. همه‌چیز در اختیار شرکت است. پول ابتدا به حساب پلتفرم می‌رود، و اگر شرکت صلاح بداند، به راننده پرداخت می‌شود.
محروم از مشارکت، محروم از حقوق
بسیاری از رانندگان، نه تنها از حقوق بیمه‌ای محروم‌اند، بلکه حتی در روند تصمیم‌گیری درباره‌ی وضعیت شغلی خود هم نقشی ندارند.
امید محبی می‌گوید: نماینده شرکت در جلسات حضور دارد، ولی نماینده رانندگان نه. ما خواستیم حضور داشته باشیم، اما نه صدای ما شنیده شد و نه اجازه‌ای برای ورود داده شد. حتی در برخی استان‌ها، ادارات کار مانع تشکیل تشکل‌های صنفی شده‌اند.
در غیاب تشکل، رانندگان به ناچار شکایات خود را در فضای مجازی، شبکه‌های اجتماعی یا نامه‌های سرگشاده مطرح می‌کنند، اما پاسخ‌گوی مشخصی وجود ندارد.
یک انبار باروت اجتماعی!
کارشناسان هشدار می‌دهند که این بی‌توجهی می‌تواند منجر به بحران اجتماعی شود. رانندگان تاکسی اینترنتی در فشار مداوم مالی، روانی و بی‌ثباتی شغلی هستند. اگرچه اپلیکیشن‌ها برای مردم راحتی آورده‌اند، اما در پشت صحنه، نیروی کار این سیستم، فرسوده، بی‌پناه و خشمگین است.
محبی می‌گوید: این فضا مثل انبار باروت است. راننده‌ها به‌دلیل نبود بیمه و امنیت، دائم در استرس‌اند. اگر الان اقدام نشود، ممکن است فردا خیلی دیر باشد.
خواسته ای که عجیب نیست!
رانندگان تاکسی اینترنتی خواسته‌ای عجیب ندارند. آن‌ها کار می‌کنند، کمیسیون می‌پردازند، سهم بزرگی از حمل‌ونقل شهری را بر دوش می‌کشند. اما نه بیمه دارند، نه حمایت قانونی.
مطالبات آنان به‌طور مشخص شامل موارد زیر است:
۱. الزام شرکت‌های پلتفرمی به پرداخت سهم بیمه از محل کمیسیون
۲. به رسمیت شناختن رابطه‌ی کارگر-کارفرما
۳. حضور نماینده رانندگان در جلسات تصمیم‌گیری و کمیسیون‌های مجلس
۴. نظارت فعال بر عملکرد شرکت‌ها توسط مجلس و قوه قضاییه
۵. تصویب فوری آیین‌نامه بیمه رانندگان فضای مجازی
صدایی خاموش از دل ترافیک
رانندگان تاکسی اینترنتی، ستون فقرات حمل‌ونقل مدرن شهری‌اند. اما در سیاست‌گذاری‌های کلان، دیده نمی‌شوند.
یکی از رانندگان می‌گوید: همه از ما استفاده می‌کنند، اما هیچ‌کس پشت ما نیست. اگر روزی اپلیکیشن را خاموش کنیم، آن وقت کشور می‌فهمد که چقدر به ما وابسته است.
قانون‌گذاری برای فضای مجازی، از «فیلتر و فهرست» نمی‌گذرد. باید از انسان‌هایی شروع کرد که هر روز در این فضا کار می‌کنند. آن‌هایی که چرخ اقتصاد نوظهور دیجیتال را می‌چرخانند، اما نه حقوق دارند و نه آینده.
بدون نظر! اولین نفر باشید